بویل اور چیست؟

(BoilOver) پدیده‌ای خطرناک است که هنگام سوختن نفت در مخازن روباز که پس از یک دوره طولانی سوختن حالا دیگر خاموش شده‌اند، شدت آتش به طور ناگهانی افزایش پیدا کرده و آتش همراه با نفت از مخازن در حال سوختن به بیرون پرتاب می‌شود.

بویل اور زمانی رخ می‌دهد که بقایای ناشی از سوختن سطحی نفت از مواد نسوخته متراکم‌تر شده و به زیر سطح فرو می‌روند. به این طریق، لایه‌ای داغ تشکیل می‌شود که بسیار سریع‌تر از برگشت سطح مایع به طرف پایین حرکت می‌کند. وقتی این لایه داغ که «موج گرما» نامیده می‌شود، به آب یا امولوسیون آب در نفت در کف مخزن می‌رسد، آب ابتدا بسیار گرم می‌شود و سپس، تقریباً به طور انفجاری می‌جوشد و از مخزن سرریز می‌شود. پس از نخستین پرتاب که دما تا حد بالایی افزایش پیدا می‌کند، لایه نفت دوباره با آب تماس پیدا می‌کند و باعث انفجار قوی‌تر دیگری می‌شود.

به طور معمول، بویل اور چند دقیقه طول می‌کشد و با پاشش مواد زیادی همراه است.

میزان بویل اور به جرم نفت و اندازه لایه سطحی آب بستگی دارد که با نفت فوق گرم تماس پیدا می‌کند. در طول بویل اور، ۲۵ تا ۶۵ درصد از حجم اولیه نفت موجود در داخل مخزن به بیرون پرتاب می‌شود. ارتفاع بویل اور می‌تواند چندین متر باشد و مواد نفتی ممکن است تا فاصله ۳۰۰ متری از مخزن پرتاب شوند.

در مخازن با قطر بیشتر از ۵۰ متر، بویل اور سریع‌تر از مخازن کوچک اتفاق می‌افتد. ضخامت لایه آب تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر وسعت بویل اور ندارد. مهم‌ترین فاکتور تأثیرگذار در این پدیده، اندازه سطح تماس بین لایه آب و لایه فوق گرم است.

جالب است بدانید که تبدیل یک لایه ۱۵ کیلوگرمی آب در محیطی کوچک، ۲۵،۵۰۰ لیتر بخار در هوا تولید کرده و یک موج شوک ایجاد می‌کند که انرژی آزادشده آن برابر با انفجار ۵ کیلوگرم TNT است. فشاری که در اثر این پدیده ایجاد می‌شود، دارای قدرت تخریب قابل توجهی است.

مهم‌ترین فاکتور تأثیرگذار در این پدیده، اندازه سطح تماس بین لایه آب و لایه فوق گرم مواد نفتی است.

چگونه می‌توان از وقوع بویل اور جلوگیری کرد؟

انجام عملیات خنک‌سازی جداره مخازن نفت و سرعت بخشیدن به عملیات اطفا، بهترین راهکار برای جلوگیری از وقوع بویل اور است.